Δευτέρα 12 Νοεμβρίου 2012

Ξενιτιά εντός κι εκτός

Πριν από δυο σαββατοκύριακα καθόμουν σ'ένα τραπέζι δεκατεσσάρων ατόμων και τριών γενεών. Οι πέντε της μεσαίας γενιάς κυμαίνονταν ηλικιακά στα τριανταπέντε με σαράντα. Τρεις εξ αυτών μπαρκάρουν στα καράβια ή ξενιτεύονται στις Αυστραλίες άμεσα, οι άλλοι δύο -η καλή μου κι εγώ- παραμένουμε μέχρι νεωτέρας, αφού ανήκουμε στην προνομιούχα τάξη των εχόντων ακόμα δουλειά. Στο ράδιο έπαιζε ο 902, τυχαία μάλλον, αν και οι οικοδεσπότες ανήκαν κάποτε στην παραδοσιακή αριστερά. Ωστόσο, τα τραγούδια της φτώχειας και της ξενιτιάς διόλου δεν συγκίνησαν τους αυριανούς ξενιτεμένους. Ακόμα κι οι γονείς τους, αυτοί που μεγάλωσαν με τη Μοσχολιού και το Μπιθικώτση συναίνεσαν με ανακούφιση υπέρ της "Λάμψης" (ή νά'ταν η "Σφαίρα";).
Τραπέζι χωρίς κέφι και κέφι χωρίς καψούρα είναι φαίνεται κουτσό.

Κι όμως, τα τραγούδια της φτώχειας και της ξενιτιάς είναι και πάλι επίκαιρα. Με την στενή έννοια που συνηθίζουμε να δίνουμε στο επίκαιρο, εκτιμώντας τις παρούσες συνθήκες ως αμετάκλητες και τις παρελθούσες ως ανεπίστρεπτες. Γιατί η ξενιτιά εδώ γύρω μας πάντα ήταν, απλά κατά το δεύτερο μισό της "χρυσής" τριαντακονταετίας της μεταπολιτευτικής "ακμής" αντιστράφηκε η οπτική μας γωνία προς αυτή κι αλλοτριώθηκε. Οι Ελλάδα έγινε τόπος υποδοχής ξενιτεμένων. Η -όποια- οικονομική πρόοδος οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σ' αυτούς. Τα θεμέλιά της όμως ήταν σαθρά και το μόνο που απέμεινε ήταν η λησμονιά του δράματος του ξεριζωμού.

Στο τέλος του 1974 ο Γιάννης Μαρκόπουλος κυκλοφόρησε τους "Μετανάστες", σε στίχους Γιώργου Σκούρτη. Ήταν ο πρώτος καθαρά λαϊκός κύκλος τραγουδιών του συνθέτη κι ευτύχησε να τραγουδηθεί από τη μεγαλύτερη γυναικεία φωνή του ελληνικού τραγουδιού, τη Βίκυ Μοσχολιού κι από το Λάκη Χαλκιά που σ' αυτό το δίσκο έχτισε τον προσωπικό του μύθο.

Το εισαγωγικό τραγούδι του δίσκου, οι "Οκτώ χωριάτες":


Απ' την άλλη δεν μπορεί κανείς να παραγνωρίσει πως οι αποστάσεις μικρύναν. Ίσως γι' αυτό φτάσαμε σήμερα νά'μαστε όλοι ξενιτεμένοι στον τόπο μας. Ίσως γι' αυτό το ακριβές παράλληλο του παραπάνω τραγουδιού είναι το παρακάτω, έστω κι αν ο Φρανσουά Βιγιόν που έγραψε τους στίχους έζησε τον δέκατο πέμπτο αιώνα:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου